اتیدرونیک اسید یا HEDP چیست؟

اتیدرونیک اسید یا HEDP  (اتیدرونات) نوعی اسید فسفونیک آلی می‌باشد. این ماده در مواد شوینده، تصفیه آب، مواد آرایشی و دارویی استفاده می‌شود. اطلاعات شیمیایی، فرمول ساختاری و مشخصات مربوط به اسید اتیدرونیک در ادامه بیان شده است.

ویژگی‌های شیمیایی اتیدرونیک اسید یا HEDP

HEDP (هیدروکسی اتیلیدن دی فسفونیک اسید) یک ترکیب شیمیایی فسفر آلی بدون بو می‌باشد. این ماده مایع اسیدی بی‌رنگ تا زرد رنگ و مهارکننده خوردگی اسید فسفونیک آلی است. اسید HEDP در کاربردهای مختلف صنعتی استفاده می‌شود، از جمله مهارکننده خوردگی تصفیه آب صنعتی و مواد شوینده. این اسید ثبات خوبی در حضور کلر نشان می‌دهد و از ویژگی مهار خوردگی در حضور روی و سایر فسفات‌ها نیز برخوردار است.

این محصول عمدتا در محلول اسیدی صنعتی 60 درصد به فروش می‌رسد، اگرچه دامنه آن به تمام سطوح خلوص و غلظت‌های اسیدی آبی (غیرخنثی) گسترش می‌یابد. این محصول آبی علاوه بر کاربرد عمده آن در سیستم‌های آب خنک‌کننده تجاری، کاربرد موثری در نمک‌زدایی اسمز معکوس، جداسازی (تثبیت) یون‌های فلزی رنگ‌دهنده دارد.

این اسید آب و سطوح را لکه‌دار می‌کند و همچنین برای تثبیت فرمولاسیون صابون نواری و عامل ضدمیکروبی نیز مفید است. HEDP محصول واکنش اسید فسفر و استیک انیدرید می‌باشد که در آن محصول جانبی اسید استیک قابل‌فروش نیز تولید می‌شود. البته این ماده از واکنش سایر مواد شیمیایی فسفر با اسید استیک غلیظ نیز تولید می‌گردد.

خواص اتیدرونیک اسید

اتیدرونیک اسید یا HEDP  می‌تواند مواد اکسید شده را در سطوح این فلزات حل کند. هیدروکسی اتیلیدن اسید دی فسفونیک از پایداری شیمیایی خوبی در مقدار pH بالا برخوردار است. به همین دلیل، هیدرولیز و تجزیه شدن آن در شرایط عادی نور و گرما دشوار می‌باشد. تحمل اکسیداسیون اسید/قلیایی و کلر آن بهتر از سایر اسیدهای فسفونیک آلی (نمک) است.

حالت جامد اتیدرونیک اسید یا HEDP  پودر کریستالی می‌باشد. HEDP حالت جامد می‌تواند به‌عنوان یک ماده تمیزکننده در زمینه‌های الکترونیکی و به‌عنوان مواد افزودنی در مواد شیمیایی روزانه استفاده شود.

HEDP می‌تواند با یون‌های آهن، مس و روی کلات را تشکیل دهد تا ترکیبات کلاتور پایدار تشکیل شود. به‌عبارت‌دیگر، اسید HEDP می‌تواند با یون‌های فلزی موجود در سیستم آب واکنش نشان بدهد تا یک مجتمع کلاتور هگزا، با یون کلسیم به طور خاص تشکیل گردد. بنابراین، HEDP دارای اثرات آستانه ضد انسداد و مرئی خوبی است. هیدروکسی اتیلیدن اسید دیفسفونیک نیز می‌تواند به‌عنوان عامل کلات در صنعت نساجی استفاده شود.

کاربردهای اتیدرونیک اسید یا HEDP

اتیدرونیک اسید به طور گسترده‌ای به‌عنوان بازدارنده رسوب و خوردگی در سیستم‌های آب خنک‌کننده در گردش صنعتی برق، صنایع شیمیایی، متالورژی، کودهای شیمیایی و همچنین در دیگ‌های فشار متوسط یا کم، تزریق آب میدان نفتی و خط لوله نفت استفاده می‌شود. به‌طورکلی از این اسید بیشتر در موارد زیر استفاده می‌شود:

• به‌عنوان بازدارنده رسوب و خوردگی در سیستم‌های آب خنک‌کننده استفاده می‌شود.
• به‌عنوان بازدارنده رسوب و خوردگی در تصفیه آب صنعتی از آن استفاده می‌گردد.
• به‌عنوان شوینده صنعتی مورداستفاده در استخرهای شنا.
• در درمان سطح فلز به‌عنوان بازدارنده خوردگی برای فولاد استفاده می‌شود.
• به‌عنوان تثبیت‌کننده در محلول‌های H2O2 استفاده می‌گردد.
• به‌عنوان عامل جداسازی در نساجی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

مقدار و نحوه استفاده

از اتیدرونیک اسید یا HEDP  با دوز 1-10mg/L به‌عنوان بازدارنده رسوب، 10-50mg/L به‌عنوان بازدارنده خوردگی و 1000-2000mg/L به‌عنوان شوینده استفاده می‌شود. معمولا HEDP همراه با پلی کربوکسیلیک اسید استفاده می‌گردد.

جمع‌بندی

اتیدرونیک اسید یک بیس فسفونات است که در مواد شوینده، تصفیه آب، آرایشی و بهداشتی و درمان دارویی استفاده می‌شود. اتیدرونات نمک اسید اتیدرونیک می‌باشد.

این ماده در صنایع شیمیایی، برق، متالورژی، کود و … به‌عنوان یک بازدارنده رسوب و خوردگی در سیستم‌های آب سرد در گردش در مناطقی مانند میدان نفتی و بویلرهای کم‌فشار استفاده می‌شود.

منابع

📌 مطالب پیشنهادی :

• پلی اکریل آمید کاتیونی چیست و چه کاربردی دارد
• رزین میکس بد چیست
• مزایا استفاده از آنتی اسکالانت بویلر
• رزین کاتیونی چیست و کاربرد آن
• کاربردهای مونو کلسیم فسفات چیست؟